Miesiąc: marzec 2020

Obecna sytuacja związana ze stanem epidemii wirusem COVID-19 wpływa na niemal każdą dziedzinę życia, a co za tym idzie także na obowiązujące przepisy prawne. W ostatnim czasie pojawił się projekt ustawy tzw. Tarczy antykryzysowej, w której znajdują się propozycje zmian wielu ustaw w celu pomocy przedsiębiorcom. W związku z tą sytuacją również Prezes UODO wydał w dniu 12 marca komunikat, w którym wskazał, że przepisy o ochronie danych osobowych nie mogą być stawiane jako przeszkoda w realizacji działań w związku z walką z koronawirusem. Co ten komunikat oznacza w praktyce? O tym i o kilku najczęściej poruszanych tematach z zakresu ochrony danych osobowych poniżej.

RODO nadal obowiązuje

Oczywiście ochrona danych nie powinna być w jakimkolwiek stopniu przeszkodą, lecz należy zwrócić uwagę na to, że pomimo dzisiejszej trudnej i wyjątkowej sytuacji pozostają aktualne wszystkie przepisy z zakresu ochrony danych osobowych, w tym obowiązki wynikające z RODO (a także administracyjne kary finansowe). Komunikat Prezesa UODO stanowi jedynie ogólną dyrektywę i nie wpływa w żaden sposób na obowiązywanie przepisów.

W konsekwencji nadal brak jest konkretnych wytycznych, które ułatwiłyby przedsiębiorcom zgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych przeprowadzane w związku z obecną sytuacją epidemiczną.

Mierzyć temperaturę, czy nie mierzyć?

Od jakiegoś czasu obserwujemy, że istnieją wątpliwości czy można przeprowadzać pomiar temperatury ciała pracownikom albo innym osobom, a jeśli tak to na jakich zasadach.

Przede wszystkim należy zauważyć, że dane związane z temperaturą ciała stanowią dane dotyczące zdrowia, co do których jako danych szczególnych kategorii obowiązuje zakaz ich przetwarzania zgodnie z art. 9 ust. 1 RODO. Dane dotyczące zdrowia mogą być przetwarzane jedynie na podstawie jednej z przesłanek wymienionych w katalogu, który wymienia art. 9 ust. 2 RODO.

Skracając w tym zakresie teoretyczne rozważania, wskazujemy, że w naszej ocenie przetwarzanie danych osobowych poprzez dokonywanie pomiarów temperatury jest możliwe zarówno w przypadku pracowników, jak i innych osób na zasadach wskazanych poniżej.

Pomiar temperatury pracownikom

W przypadku pomiaru temperatury pracowników w naszej ocenie właściwą podstawą byłby art. 9 ust. 2 lit. b RODO, czyli przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązków i wykonywania szczególnych praw przez administratora lub osobę, której dane dotyczą, w dziedzinie prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i ochrony socjalnej, o ile jest to dozwolone prawem Unii lub prawem państwa członkowskiego, lub porozumieniem zbiorowym na mocy prawa państwa członkowskiego przewidującymi odpowiednie zabezpieczenia praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą. W związku z tym, że powyżej wskazany przepis nie jest samodzielną przesłanką przetwarzania danych osobowych, to należy powołać dodatkowo odpowiedni obowiązek pracodawcy w dziedzinie prawa pracy. W tym zakresie upatrujemy taki obowiązek w art. 207 kodeksu pracy.

Sygnalizujemy także, że senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw z dnia 13 marca 2020 r. przewiduje dodanie art. 3a, zgodnie z którym:

Art. 3a. W celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca ma prawo:
1) żądać od pracownika informacji o tym czy przebywał w ostatnim czasie w miejscu zagrożonym zakażeniem COVID-19;
2) żądać od pracownika, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, iż jest zakażony COVID-19, lub który przebywał ostatnio w miejscu zagrożonym zakażeniem COVID-19, aby poddał się niezbędnym badaniom lekarskim; badania lekarskie są świadczeniami opieki zdrowotnej w rozumieniu art. 9;
3) kontrolować stan zdrowia pracownika przed dopuszczeniem go do pracy, w szczególności przez pomiar temperatury ciała pracownika;
4) wprowadzić w miejscu pracy dodatkowe wymagania sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy;
5) delegować pracownika do miejsca zagrożonego COVID-19 wyłącznie w niezbędnych przypadkach oraz za zgodą pracownika., że zgodnie z art. 3a

Wyżej wskazaną zmianę należałoby ocenić pozytywnie, ponieważ rozwiane zostaną wszelkie obecne wątpliwości.

Pomiar temperatury osobom innym niż pracownicy

W naszej ocenie pomiar temperatury osobom innym niż pracownicy danego przedsiębiorcy jest możliwy na podstawie wyraźnej i dobrowolnej zgody wyrażonej przez taką osobę zgodnie z art. 9 ust. 2 lit. a RODO. Warto zaznaczyć, że zgoda nie musi być pisemna, ale wyraźna.

Jeśli chodzi o pomiar temperatury to zauważamy także wzrost popularności kamer termowizyjnych, przy zastosowaniu których może nie dochodzić do przetwarzania danych osobowych.

Niezależnie od procesu przetwarzania nie należy zapominać o realizacji obowiązków RODO przy przetwarzaniu danych osobowych, w szczególności obowiązku informacyjnego.

W razie jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu.

Marek Wojnar
+48 601 379 610
marek.wojnar@actlegal-bsww.com

Piotr Wojnar
+48 602 660 610
piotr.wojnar@actlegal-bsww.com

Anna Sawaryn
+48 607 920 411
anna.sawaryn@actlegal-bsww.com

Aleksandra Sztajer
+48 731 208 274
aleksandra.sztajer@actlegal-bsww.com

W dniu dzisiejszym na stronach Sejmu pojawił się projekt autopoprawki do ustawy COVID.
Pełna treść dostępna w tutaj.

Zgodnie z tym projektem, Art. 15ze. ustawy do tej pory przewidujący 90% obniżkę czynszu dla podmiotów, których działalność w obiektach wielkopowierzchniowych została ograniczona, ma zostać zastąpiony nową regulacją. Przewiduje ona, iż w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 mkw. zgodnie z właściwymi przepisami, wygasają wzajemne zobowiązania stron umowy najmu, dzierżawy lub innej podobnej umowy, przez którą dochodzi do oddania do używania powierzchni handlowej (umowy). Przepis przewiduje ponadto uprawnienie do złożenia przez najemcę oferty przedłużenia obowiązywania umowy o sześć miesięcy – w przypadku niezłożenia takiej oferty umowy „będą uważane za niewygaszone czasowo” (pisownia oryginalna z uzasadnienia regulacji).

Zgodnie z uzasadnieniem przedmiotowej regulacji „prowadzenie dotychczasowej działalności w obiektach wielkopowierzchniowych jest zabronione albo stało się mniej opłacalne z powodu zmniejszenia liczby klientów przebywających w galeriach handlowych. W związku z powyższym umowy najmu powinny zostać czasowo wygaszone, aby najemcy i wynajmujący nie byli zobowiązani do wzajemnych świadczeń, generujących dla obu stron koszty w tym okresie.”

Zarówno sformułowanie wyżej cytowanego przepisu jak i uzasadnienie regulacji wskazują, iż celem ustawodawcy jest „czasowe wygaszenie” wszystkich umów najmu we wszystkich obiektach wielkopowierzchniowych w Polsce.

Na tle planowanej regulacji nie jest jasne czy strony chcące kontynuować działalność w centrach handlowych (które obecnie z reguły chcą ją kontynuować) będą mogły zawrzeć porozumienia pozostawiające w mocy obecne umowy najmu mimo ustawowego ich „czasowego wygaszenia”.

Z uwagi na konsekwencje niezłożenia oferty (oferta powinna być złożona nie w chwili obecnej a w okresie trzech miesięcy od dnia zniesienia zakazu) ustalenie czy umowy najmu obecnie obowiązują (a co za tym idzie realizacja np. fakturowania) będzie znacząco utrudnione.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Marek Wojnar
+48 601 379 610
marek.wojnar@actlegal-bsww.com

Marta Kosiedowska
+48 605 107 997
marta.kosiedowska@actlegal-bsww.com

W związku z zaistniałą sytuacją wywołaną przez pandemię tzw. koronawirusa (COVID-19), Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało pakiet nadzwyczajnych przepisów dotyczących m.in. postepowań sądowych.

Opracowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości przepisy znajdują się w projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej jako “Projekt Ustawy”). W kontekście Projektu Ustawy przeprowadzana jest obecnie konsultacja międzyresortowa.

Najważniejsze planowane zmiany:

1. Sprawy pilne

1.1. Ministerstwo Sprawiedliwości planuje stworzyć katalog spraw pilnych. Celem jest zapewnienie możliwości sprawowania przez sądy wymiaru sprawiedliwości w określonych kategoriach spraw pilnych, wymagających bezwzględnego rozpoznania, także w przypadkach, gdy sąd miejscowo właściwy całkowicie zaniecha jakichkolwiek czynności z powodu COVID-19 – choćby w przypadku konieczności poddania kwarantannie sędziów, asesorów sądowych lub pracowników sądu.
Projekt Ustawy przewiduje dodanie do obowiązującej ustawy regulacji, zgodnie z którą sprawy pilne to m.in. sprawy:
– wniosków o zastosowanie tymczasowego aresztowania
– w których jest stosowane zatrzymanie
– w których orzeczono środek zabezpieczający
– w przedmiocie europejskiego nakazu aresztowania
– w przedmiocie zarządzenia przerwy w wykonaniu kary w systemie dozoru elektronicznego
– o zastosowanie środka detencyjnego w postaci umieszczenia cudzoziemca w strzeżonym ośrodku lub zastosowania wobec niego aresztu dla cudzoziemców
– w których wykonywana jest kara pozbawienia wolności albo inna kara lub środek przymusu skutkujący pozbawieniem wolności, jeżeli rozstrzygnięcie sądu dotyczy zwolnienia osoby pozbawionej wolności z zakładu karnego lub aresztu śledczego albo jest niezbędne do wykonania takiej kary lub środka przymusu w tym zakładzie lub areszcie
– o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką
– o której mowa w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego
– dotyczących umieszczenia lub przedłużenia pobytu nieletniego w schronisku dla nieletnich
– dotyczących umieszczenia małoletniego cudzoziemca w placówce opiekuńczo-wychowawczej
– wniosków o udzielenie zabezpieczenia
– przesłuchania przez sąd osoby w trybie zabezpieczenia dowodu lub co do której zachodzi obawa, że nie będzie można jej przesłuchać na rozprawie
– administracyjne, w przypadku których ustawa określa termin ich rozpatrzenia przez sąd oraz sprawy wniosków o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności

1.2. Wprowadzenie danej sprawy do katalogu „spraw pilnych” wywoływałoby następujące skutki:
– w przypadku całkowitego zaprzestania czynności przez sąd powszechny lub wojskowy z powodu COVID-19 prezes sądu apelacyjnego będzie mógł wyznaczyć inny sąd równorzędny, położony na obszarze tej samej apelacji, jako właściwy do rozpoznawania spraw pilnych należących do właściwości sądu, który zaprzestał czynności;
– w przypadku całkowitego zaprzestania czynności przez wszystkie sądy powszechne lub wojskowe na obszarze apelacji z powodu COVID-19 Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego na wniosek prezesa sądu apelacyjnego, na którego obszarze sądy zaprzestały czynności, będzie mógł wyznaczyć inny sąd równorzędny, położony w miarę możliwości na obszarze sąsiedniej apelacji, jako właściwy do rozpoznawania spraw pilnych należących do właściwości sądu który zaprzestał czynności;
– w przypadku całkowitego zaprzestania czynności przez wojewódzki sąd administracyjny z powodu COVID-19 Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego będzie mógł wyznaczyć inny wojewódzki sąd administracyjny jako właściwy do rozpoznawania spraw pilnych należących do właściwości sądu, który zaprzestał czynności.

1.3. Sąd wyznaczony jako sąd właściwy wskutek przytoczonego w pkt. 1.2. wyznaczenia do rozpoznania sprawy pilnej pozostawałby właściwy do zakończenia postępowania w danej instancji.

2. Bieg terminów

2.1. W Projekcie Ustawy przewidziano, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów procesowych w postępowaniach sądowych, w tym:
– sądowoadministracyjnych;
– postępowaniach egzekucyjnych;
– karnych, karno-skarbowych, w sprawach o wykroczenia;
– administracyjnych, egzekucyjnych w administracji;
– a także terminów w innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy
nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres tj. okres stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.

2.1.1. Powyższa zasada ma dotyczyć również biegu terminu:
– na milczące załatwienie sprawy;
– w innej sprawie, w której brak wyrażenia przez organ sprzeciwu, wydania decyzji, postanowienia albo innego rozstrzygnięcia, uprawnia stronę lub uczestnika postępowania do podjęcia działania, dokonania czynności albo wpływa na zakres praw i obowiązków strony lub uczestnika postępowania;
– na wyrażenie przez organ stanowiska albo wydanie interpretacji indywidualnej.

Zwracamy uwagę, iż przed upływem terminu wskazanego w niniejszym punkcie 2.1.1. – organ lub podmiot będzie mógł z urzędu wydać odpowiednio decyzję w całości uwzględniającą żądanie strony lub uczestnika postępowania, zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, wyrazić stanowisko albo wydać interpretację indywidualną.

Właściwy organ, sąd lub podmiot będzie mógł wezwać obowiązanego do dokonania czynności w oznaczonym terminie, jeżeli niepodjęcie czynności mogłoby spowodować:
– niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt;
– poważną szkodę dla interesu społecznego;
– niepowetowaną szkodę materialną.

W takim przypadku obowiązany powinien wykonać obowiązek w oznaczonym terminie.

Czynności w postępowaniach wskazanych powyżej, dokonane w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 – są skuteczne.

Projekt Ustawy zakłada, że w okresie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19:
– nie stosuje się przepisów o bezczynności organów oraz o obowiązku organu i podmiotu do powiadamiania strony lub uczestnika postępowania o niezałatwieniu sprawy w terminie;
– organom lub podmiotom nie wymierza się kar za niewydanie rozstrzygnięcia w terminach określonych przepisami prawa.

Ponadto, w Projekcie Ustawy przewidziano, iż zaprzestanie czynności przez sąd lub organ w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie może być podstawą wywodzenia środków prawnych dotyczących bezczynności, przewlekłości lub naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

2.2. Projekt Ustawy przewiduje również, iż nie będą się rozpoczynały, a ulegną zawieszeniu terminy przewidziane prawem cywilnym i administracyjnym. Są to następujące terminy:
– od zachowania których uzależnione jest udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem oraz terminy do dokonania przez stronę czynności kształtujących prawa i obowiązki jej lub drugiej strony stosunku prawnego;
– zasiedzenia, przedawnienia, przemilczenia;
– zawite, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony;
– terminy do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do rejestru przedsiębiorców lub rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej Krajowego Rejestru Sądowego albo innego rejestru prowadzonego przez organ administracji publicznej czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do właściwego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju.

Analogicznie jak w przypadku terminów wskazanych w punkcie 2.1. – właściwy organ, sąd lub podmiot będzie mógł wezwać obowiązanego do dokonania czynności w oznaczonym terminie, jeżeli niepodjęcie czynności mogłoby spowodować:
– niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt;
– poważną szkodę dla interesu społecznego;
– niepowetowaną szkodę materialną;
W takim przypadku obowiązany powinien wykonać obowiązek w oznaczonym terminie.

Należy mieć na uwadze, że czynności dokonane w celu wykonania uprawnienia lub obowiązku w okresie wstrzymania rozpoczęcia albo zawieszenia biegu terminów wskazanych w niniejszym punkcie – są skuteczne.

3. Wnoszenie pism procesowych

Ministerstwo Sprawiedliwości przewiduje dodanie Projektem Ustawy do obowiązującej ustawy przepisu, zgodnie z którym w czasie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii albo w przypadku zaprzestania działania operatora pocztowego świadczącego usługi powszechne, można wnieść pismo procesowe do sądu przy użyciu platformy e-PUAP, przy czym pismo takie powinno być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Ponadto, można pocztą elektroniczną wnieść do sądu pismo opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub odwzorowanie cyfrowe pisma opatrzonego odręcznym podpisem.

Jeżeli pismo zostało wysłane z uprzednio wskazanego adresu poczty elektronicznej nadawcy lub nie ma wątpliwości co do osoby nadawcy, pismo uznaje się za opatrzone podpisem w sposób równoważny podpisowi własnoręcznemu.

Do pisma wniesionego w jeden ze wskazanych wyżej sposobów nie dołącza się załączników w postaci papierowej, a tylko odwzorowania cyfrowe wszystkich załączników.

Zastrzegamy, iż opisane powyżej zmiany prawa są obecnie stale procedowane, w związku z czym finalne przepisy mogą wejść w życie w zmodyfikowanym brzmieniu.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Jacek Bieniak
Radca Prawny / Partner Zarządzający
+48 601 298 869
jacek.bieniak@actlegal-bsww.com

Piotr Smołuch
Adwokat / Partner Zarządzający
+48 662 108 222
piotr.smoluch@actlegal-bsww.com

Dominika Michalska
Adwokat / Partner
+48 600 851 763
dominika.michalska@actlegal-bsww.com

Marek Miszkiel
Radca Prawny / Partner
+48 603 553 566
marek.miszkiel@actlegal-bsww.com

Prace legislacyjne nad pomocą przedsiębiorcom w związku z koronawirusem nabierają tempa. Jednym z projektowanych aktów prawnych jest ustawa o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorstw, której projekt został udostępniony w dniu 20 marca 2020 r. Dokument został przedstawiony Radzie Dialogu Społecznego w celu zaopiniowania, a jego ostateczny kształt może ulec jeszcze zmianie.

Projektowane rozwiązania przewidują możliwość udzielenia pomocy publicznej przedsiębiorcom na ich: (a) ratowanie, (b) tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne, (c) restrukturyzację. Główną zakładaną formą udzielenia pomocy jest pożyczka, z której można skorzystać w każdym z wymienionych powyżej rodzajów pomocy, objęta odpowiednim zabezpieczeniem – projekt przewiduje jako formę zabezpieczenia w szczególności hipotekę, zastaw cywilny lub rejestrowy, cesję wierzytelności, oświadczenie o poddaniu się egzekucji oraz weksel własny in blanco. Inne formy wsparcia – dostępne w przypadku pomocy na restrukturyzację – to m.in. objecie udziałów lub akcji, objecie obligacji, rozłożenie na raty lub umorzenie administracyjnej kary pieniężnej.

Proponowana w projekcie pula środków przeznaczonych z budżetu państwa na udzielenie pomocy to 100 mln zł rocznie, przy czym na pomoc w formie pożyczek przewiduje się przeznaczenie nie więcej niż 69% powyższej kwoty (69 mln zł), kolejne 29% (29 mln) przypada na pomoc w postaci objęcia udziałów, akcji lub obligacji, a 2% (2 mln) przeznacza się na sfinansowanie kosztów udzielenia pomocy.

WARUNKI UDZIELENIA POMOCY

– Warunki w zakresie celu udzielanej pomocy

Warunkiem udzielenia pomocy jest ustalenie, że udzielana pomoc zapobiega i prowadzi do ograniczenia trudności społecznych lub przezwyciężenia niedoskonałości rynku (co szczegółowo zostało zdefiniowane w ustawie), w przypadku gdy bez jej udzielenia cel ten nie zostałby osiągnięty lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie. Dodatkowe warunki zostały przewidziane dla przedsiębiorców, którzy nabyli aktywa od innego przedsiębiorcy, który otrzymał pomoc przed ich zbyciem, a także dla przedsiębiorców należących do grup kapitałowych. Projekt przewiduje również dodatkowe, szczegółowe przesłanki, które powinny zostać spełnione w zależności od celu pomocy, tj. czy pomoc jest udzielana w celu (a) ratowania, (b) tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego, (c) na restrukturyzację.

– Warunki dotyczące osoby przedsiębiorcy

Pomoc będzie kierowana do ograniczonego katalogu przedsiębiorców. Warunkiem udzielenia pomocy będzie ustalenie, że przedsiębiorca jest w stanie niewypłacalności w rozumieniu ustawy Prawo Upadłościowe lub w stanie zagrożenia niewypłacalnością w rozumieniu ustawy Prawo Restrukturyzacyjne, przy czym w tym ostatnim przypadku konieczne będzie spełnienie dodatkowych warunków związanych wykazaniem poniesionych strat i/lub stosunku długów do kapitału własnego.

Z pomocy nie będą mogli skorzystać m.in. przedsiębiorcy, którzy:
1) rozpoczęli działalność w okresie krótszym niż 3 lata przed złożeniem wniosku o pomoc,
2) prowadzą działalność gospodarczą w sektorach hutnictwa żelaza i stali, górnictwa węgla lub w sektorze finansowym,
3) prowadzą działalność na rynku, na którym występuje lub może występować długookresowa strukturalna nadprodukcja.
4) skorzystali już z pomocy w poprzedzającym okresie 10 lat – przy czym od tej zasady projekt przewiduje wyjątki umożliwiające skorzystanie z pomocy przed upływem tego okresu. Wyjątki zostały skonstruowane w ten sposób, że możliwe jest uzyskanie pomocy dla każdej z przewidywanych w projekcie form, o ile pomoc jest udzielana w ramach tego samego postępowania w sprawie udzielenia pomocy – przykładowo, możliwe jest uzyskanie pomocy na ratowanie, następnie na tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne i później na restrukturyzację.

Opisane powyżej ograniczenia nie będą miały zastosowania do przedsiębiorcy, który świadczy usługi w ogólnym interesie gospodarczym, w przypadku gdy udzielenie pomocy jest niezbędne do zachowania ciągłości tych usług, nie dłużej jednak niż jest to niezbędne do momentu przekazania obowiązku świadczenia tych usług innemu przedsiębiorcy.

JAK SKORZYSTAĆ Z POMOCY?

Zgodnie z projektem pomoc będzie udzielana na wniosek przedsiębiorcy, zasadniczo przez ministra właściwego do spraw gospodarki, przy czym projekt przewiduje, że minister może powierzyć udzielanie pomocy Agencji Rozwoju Przemysłu.

Wniosek będzie wymagał informacji i dokumentów zbliżonych do tych, jakie są potrzebne w przypadku wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, przy czym w wybranych aspektach potrzebne informacje będą musiały być bardziej rozbudowane (a zatem wymogi formalne wniosku będą dosyć wysokie). Najprostszy będzie wniosek o pomoc na ratowanie, następnie tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne, a najwięcej informacji będzie wymagane przy wniosku o pomoc na restrukturyzację.

Rozstrzygnięcia w przedmiocie przyznania pomocy będą wydawane na drodze administracyjnej, w formie decyzji, które będą podlegały zaskarżeniu. Sam wniosek powinien zostać rozpoznany w terminie 30 dni od dnia jego złożenia, przy czym w szczególnie skomplikowanych sprawach, termin może zostać przedłużony, nie więcej jednak niż do 60 dni.

***

Ideę projektowanych zmian należy ocenić pozytywnie, gdyż mogą one przyczynić się do uzyskania przez przedsiębiorców pomocy od państwa w tak trudnym czasie, jakim jest czas epidemii. Pewne wątpliwości może budzić natomiast stosunkowo długi okres na rozpoznanie wniosku i brak praktycznych konsekwencji w przypadku nierozpoznania wniosku o pomoc w terminie.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Barbara Szczepkowska
barbara.szczepkowska@actlegal-bsww.com
+48 602 260 127, +48 22 420 59 59

Marek Miszkiel
marek.miszkiel@actlegal-bsww.com
+48 603 553 566, +48 22 420 59 59

Zamknięcie granic, odwołane loty oraz znaczące ograniczenia w organizowaniu zgromadzeń i przemieszczaniu się wynikające z obecnego stanu epidemii mogą istotnie utrudnić bieżące funkcjonowanie spółek, a w szczególności podejmowanie uchwał przez wspólników, zarządy i rady nadzorcze.

Brak możliwości podjęcia uchwał przez zgromadzenie wspólników czy zarząd może negatywnie wpływać na funkcjonowanie spółki, a nawet powodować paraliż jej działalności biznesowej.

Wychodząc naprzeciw potrzebom wspólników i członków organów spółek, podpowiadamy, jakie rozwiązania pozwolą zminimalizować utrudnienia wynikające z obowiązywania stanu epidemii, oraz podsumowujemy propozycje zmian Kodeksu spółek handlowych w ramach tzw. tarczy antykryzysowej.

Rada nadzorcza

Funkcjonowanie rad nadzorczych może zostać uproszczone poprzez zastosowanie następujących mechanizmów:
– podejmowanie uchwał w trybie pisemnym (obiegowo);
– głosowanie nad uchwałą za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;
– oddanie głosu przez członka rady nadzorczej na piśmie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej.

Powyższe działania dopuszczalne są tylko wówczas, gdy statut lub umowa spółki przewidują taką możliwość.

Obecnie trwają jednak prace nad nowymi regulacjami w tym zakresie w ramach tzw. tarczy antykryzysowej. Opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw („Projekt Ustawy”) zakłada dopuszczenie podejmowania uchwał w ww. trybach bez konieczności określania podstawy takiego działania w umowie spółki lub statucie (chyba że umowa lub statut spółki wprost wyłączą taką możliwość).

W trybie pisemnym (obiegowo) oraz za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej nie mogą zostać podjęte uchwały dotyczące: spraw wprowadzonych do porządku obrad na posiedzeniu rady nadzorczej, wyborów przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady nadzorczej, powołania członka zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób. W ramach tzw. tarczy antykryzysowej ustawodawca planuje dopuścić możliwość podejmowania w ww. trybach uchwał w tych sprawach.

Zarząd

Obecnie nie ma przepisów, które wprost zezwalałyby na podejmowanie uchwał zarządu w trybie pisemnym (obiegowo) lub za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (np. wideokonferencji). Dopuszczalność zastosowania takich trybów przez zarząd jest sporna. Z tego względu rekomendowane jest pełne uregulowanie sposobu odbywania posiedzeń zarządu w umowie (statucie) spółki.

W ramach Projektu Ustawy dot. tzw. tarczy antykryzysowej ustawodawca planuje jednak:
– dopuścić uczestniczenie w posiedzeniach zarządu przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (chyba że umowa lub statut spółki wprost wyłączą taką możliwość);
– dopuścić z mocy ustawy podejmowanie uchwał zarządu w trybie pisemnym (obiegowo) lub za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (chyba że umowa lub statut spółki wprost wyłączą taką możliwość);
– wprowadzić z mocy ustawy możliwość oddania głosu przez członka zarządu na piśmie za pośrednictwem innego członka zarządu (chyba że umowa lub statut spółki wprost wyłączą taką możliwość).

Póki co zmiany w ww. zakresie nie zostały jednak uchwalone.

Zgromadzenia wspólników oraz walne zgromadzenia akcjonariuszy

Zgromadzenia wspólników (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) i walne zgromadzenia akcjonariuszy (w spółce akcyjnej) mogą odbywać się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Powinny się one odbywać w miejscowości będącej siedzibą spółki lub innym miejscu wskazanym umową spółki lub ustalonym przez wszystkich wspólników.

W przypadku gdy wspólnicy nie mogą osobiście spotkać się na zgromadzeniu, mogą skorzystać z następujących rozwiązań:

1) Ustanowienie pełnomocnika do głosowania na zgromadzeniu
Wspólnik lub akcjonariusz może ustanowić pełnomocnika, który będzie w jego imieniu uczestniczyć w zgromadzeniu oraz wykonywać na nim prawo głosu (o ile ustawa lub umowa spółki nie zawierają w tej kwestii ograniczeń).
Pełnomocnictwo do głosowania powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności.
Pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników nie mogą być członkowie zarządu danej spółki oraz jej pracownicy.

2) Głosowanie pisemne (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością)
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością istnieje możliwość podejmowania uchwał wspólników w trybie pisemnym, tj. poprzez:
– podjęcie uchwały na piśmie (poprzez wyrażenie pisemnej zgody wspólników na daną uchwałę); albo
– wyrażenie przez wszystkich wspólników zgody na przeprowadzenie głosowania pisemnego, a następnie przeprowadzenie głosowania pisemnego nad uchwałą.

Głosowanie pisemne może się odbyć niezależnie od miejsca, w którym znajdują się wspólnicy.

Tryb obiegowego podjęcia uchwał nie może być jednak stosowany do wszystkich uchwał – przykładowo, nie mogą być podejmowane w takim trybie uchwały wymagające zachowania tajności głosowania (np. uchwały dot. odwołania członków zarządu lub uchwały w innych sprawach osobowych).

3) Udział w zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej

Istnieje możliwość uczestnictwa wspólników w zgromadzeniu za pomocą środków komunikacji elektronicznej (wideokonferencja, telekonferencja itp.). Obecnie jest to jednak możliwe wyłącznie w przypadku, w którym umowa lub statut spółki przewidują możliwość odbycia zgromadzenia w ten sposób.

Uczestnictwo wspólników w zgromadzeniu bez konieczności fizycznej obecności na zgromadzeniu, a jedynie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, dopuszczalne jest wówczas, gdy transmisja obrad zgromadzenia jest prowadzona w czasie rzeczywistym, zaś wspólnicy przebywający poza miejscem odbywania zgromadzenia mają zapewnioną możliwość komunikowania się i wypowiadania w trakcie zgromadzenia w czasie rzeczywistym.

Taki tryb nie jest jednak równoważny z odbyciem zgromadzenia całkowicie wirtualnie.
Oznacza to w szczególności, że:
– zgromadzenie powinno odbyć się w określonym miejscu na terenie Polski, wyznaczonym zgodnie z przepisami KSH i umową spółki;
– w miejscu zgromadzenia musi stawić się jego przewodniczący i protokolant (lub notariusz – w przypadku protokołów sporządzanych w formie aktu notarialnego), a jedynie wspólnicy mogą komunikować się elektronicznie;
– ze zgromadzenia należy sporządzić pisemny protokół.

Uczestniczyć i głosować na zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej wspólnicy mogą również przez pełnomocników, zgodnie z zasadami przedstawionymi powyżej.

4) Wykorzystanie systemu teleinformatycznego

Podjęcie uchwał wspólników przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym jest możliwe wyłącznie w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, które zostały założone za pomocą wzorca umowy w systemie teleinformatycznym.

Podjęcie takiej uchwały nie wymaga formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, a jedynym warunkiem jej podjęcia jest wykonanie co do niej prawa głosu przez wszystkich wspólników, poprzez złożenie oświadczenia w systemie teleinformatycznym.

Składanie oświadczeń w ramach głosowania nad uchwałą w tym trybie wymaga opatrzenia ich podpisem elektronicznym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym.

Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników / Zwyczajne Walne Zgromadzenie

Projekt Ustawy przewiduje również rozwiązania mające na celu uniknięcie przez spółki problemów związanych z terminowym odbyciem zwyczajnego zgromadzenia wspólników (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) oraz zwyczajnego walnego zgromadzenia (w spółce akcyjnej), których przedmiotem jest m.in. zatwierdzenie sprawozdania finansowego spółki za ubiegły rok obrotowy.

Zgodnie z kodeksem spółek handlowych, zarówno zwyczajne zgromadzenie wspólników, jak i zwyczajne walne zgromadzenie powinno odbyć się w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Ustawodawca planuje w ramach Projektu Ustawy ustanowić upoważnienie do wydania rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, na mocy którego minister, w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, może określić m.in. inne terminy zatwierdzenia sprawozdań finansowych, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia prawidłowej realizacji tych obowiązków (należy wskazać przy tym, że w dniu 20 marca 2020 r. zostało wydane rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii). Powyższe upoważnienie miałoby jednak charakter fakultatywny. W przypadku określenia w rozporządzeniu nowego terminu wypełniania obowiązków w zakresie zatwierdzenia sprawozdań finansowych, przypadającego później niż 6 miesięcy po upływie roku obrotowego, zwyczajne zgromadzenie wspólników oraz zwyczajne walne zgromadzenie powinny odbyć się do dnia wskazanego w tym rozporządzeniu.

Polityka wynagrodzeń

Projekt Ustawy zakłada również zmiany w ustawie z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Planowane zmiany stanowią, że walne zgromadzenie spółki (tj. spółki z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, której co najmniej jedna akcja jest dopuszczona do obrotu na rynku regulowanym) podejmuje uchwałę w sprawie polityki wynagrodzeń członków zarządu i rady nadzorczej spółki do dnia 31 sierpnia 2020 r.

Wiele z przedstawionych wyżej rozwiązań może znacząco uprościć i przyspieszyć funkcjonowanie organów spółek i ich bieżącą działalność, nie tylko w okresie stanu epidemii i wynikających z niego ograniczeń.

Część z ww. rozwiązań możliwa jest do zastosowania wyłącznie wówczas, gdy dopuszczają to postanowienia umowy spółki. Dlatego też już teraz warto zadbać o uwzględnienie w umowach spółek odpowiednich postanowień w tym zakresie czy też udzielenie odpowiednich pełnomocnictw.

Nasz zespół prawa spółek pozostaje do Państwa dyspozycji. Zapraszamy do kontaktu.

Marek Wojnar
marek.wojnar@actlegal-bsww.com
+48 601 379 610, +48 22 420 59 59

Piotr Wojnar
piotr.wojnar@actlegal-bsww.com
+48 602 660 610, +48 22 420 59 59

Janusz Szeliński
janusz.szelinski@actlegal-bsww.com
+48 501 108 468, +48 22 420 59 59

Katarzyna Góra
katarzyna.gora@actlegal-bsww.com
+48 609 255 616, +48 22 420 59 59

W związku z trwającymi pracami nad nowelizacją tzw. specustawy COVID-19 przedstawiamy wybrane informacje dotyczące proponowanych przez rząd zmian w obszarze zatrudniania pracowników i wsparcia pracodawców w organizacji pracy i wypłacie wynagrodzeń w celu ochrony miejsc pracy.

Dofinansowanie wynagrodzeń

Finansowane ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Wypłata świadczeń na dofinansowanie wynagrodzeń dla pracowników (osoby zatrudnione na podstawie umów o pracę, umów zlecenia oraz innych umów cywilnoprawnych od których odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne) objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy oraz na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy, przez łączny okres 3 miesięcy przypadających po dacie podpisania umowy o przyznaniu świadczenia.

Dofinansowanie w wysokości:
– nie więcej niż 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (1300 zł) – w przypadku pracowników objętych przestojem ekonomicznym;
– połowę wynagrodzenia, ale nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału (2079,43 zł) – w przypadku pracowników objętych obniżonym wymiarem czasu pracy (o 20 %, nie więcej jednak niż do 0,5 etatu).

Dofinansowanie przysługiwałoby w okresie wprowadzonego przez pracodawcę przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy spowodowanego wystąpieniem spadku obrotów gospodarczych w związku COVID 19, rozumianych jako spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:
– nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnych 2 kolejnych miesięcy w okresie od stycznia 2020 r., do łącznych obrotów z analogicznych 2 miesięcy z roku ubiegłego, lub
– nie mniej niż o 25% obrotów w miesiącu w okresie od stycznia 2020 r. w porównaniu do miesiąca poprzedniego.

Finansowane przez starostów (powiatowy urząd pracy)

Dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych składek na ubezpieczenia społeczne dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców zatrudniających pracowników, w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy po 1 stycznia 2020 r. w porównaniu do łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego, przyznawane na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy dla mikro- i małych przedsiębiorców oraz 3 miesięcy – średnich przedsiębiorców.

Dofinansowanie to obejmować ma w zależności od spadku obrotów:

(i) spadek obrotów co najmniej 30 % – iloczyn liczby pracowników i 50 % kwoty minimalnego wynagrodzenia,

(ii) spadek obrotów co najmniej 50 % – iloczyn liczby pracowników i 70 % kwoty minimalnego wynagrodzenia,

(iii) spadek obrotów co najmniej 80 % – iloczyn liczby pracowników i 90 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Przyznanie poszczególnych ww. świadczeń uwarunkowane będzie również koniecznością spełnienia szeregu kryteriów dodatkowych, których szczegółowe omówienie z uwagi na obszerność tematu nie jest tu możliwe.

Badania okresowe warunkujące dopuszczenie do pracy

Proponuje się zawieszenie obowiązku wykonywania badań okresowych oraz badań przeprowadzanych po zakończeniu pracy z określonymi substancjami niebezpiecznymi oraz zakazu dopuszczenia do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego. Badania te będą musiały być wykonane w okresie nie dłuższym niż 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Aktualny pozostaje natomiast obowiązek przeprowadzania badań kontrolnych oraz przeprowadzania badań wstępnych, jednak w przypadku braku dostępności lekarza uprawnionego tymczasowo badanie takie będzie mógł przeprowadzić i wydać orzeczenie inny lekarz.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Pracownikom opiekującym się dziećmi do lat 8 proponuje się przyznanie kolejnych 14 dni zasiłku opiekuńczego (nie wlicza się do nich dni wykorzystanych na podstawie przepisów specustawy w brzmieniu sprzed nowelizacji).

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługiwać miałby też przez okres 14 dni:

1. ubezpieczonemu z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo orzeczeniem o niepełnosprawności

2. ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dorosłą osobą niepełnosprawną;

Jednocześnie proponuje się, aby Rada Ministrów mogła wydłużyć te okresy ponad okresy wskazane w specustawie, jeśli będzie to konieczne z uwagi na wydłużenie okresów zamknięcia placówek opiekuńczych i szkolnych.

Zmiana warunków zatrudnienia na mniej korzystne.

Proponuje się też, aby u pracodawcy, u którego wystąpił określony spadek obrotów gospodarczych i który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i in. (z wyjątkami) do końca III kwartału 2019 r., było dopuszczalne:

– ograniczenie nieprzerwanego minimalnego odpoczynku dobowego do nie mniej niż 8 godzin (z 11 godzin) i nieprzerwanego minimalnego odpoczynku tygodniowego do nie mniej niż 32 godzin (z 35 godzin), obejmujących co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego, przy czym w takim wypadku pracownikowi przysługiwałby równoważny okres odpoczynku w wymiarze różnicy między 11 godzinami a liczbą godzin krótszego wykorzystanego przez pracownika okresu odpoczynku, którego pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi w okresie nie dłuższym niż 8 tygodni;

– zawarcie porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu zawartym ze związkami zawodowymi albo przedstawicielami pracowników, jeśli u danego pracodawcy nie działają związki zawodowe.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Ewa Bieniak
Radca Prawny / Of Counsel
ewa.bieniak@actlegal-bsww.com
+48 691 951 285

Piotr Pośnik
Adwokat / Partner
piotr.posnik@actlegal-bsww.com
+48 607 880 133

Ewa Ostaszkiewicz-Sobiczewska
Adwokat / Partner
ewa.ostaszkiewicz@actlegal-bsww.com
+48 660 202 647, +48 22 420 59 59

Marta Podskarbi
Adwokat / Starszy Prawnik
marta.podskarbi@actlegal-bsww.com
+48 604 506 607, +48 22 420 59 59

Epidemia koronawirusa zmieniła polską rzeczywistość, ale nie zatrzymała wejścia w życie nowelizacji prawa upadłościowego wprowadzonej ustawą z dnia 30 sierpnia 2019 r. Już od dziś (24 marca 2020 r.) obowiązują nowe przepisy. Oprócz gruntownych zmian w upadłości konsumenckiej, która od teraz będzie należeć się praktycznie każdemu, zmian w oddłużaniu przedsiębiorców będących osobami fizycznymi oraz zwiększenia obowiązków syndyka związanych ze zgłoszeniami wierzytelności, zmienia się m.in. instytucja pre-packu.

Czym jest pre-pack?

Pre-pack, czyli przygotowana likwidacja, jest instytucją polskiego prawa upadłościowego mającą na celu umożliwienie płynnego przejścia przedsiębiorstwa upadłego w ręce nabywcy zaraz po ogłoszeniu upadłości. Dzięki temu przedsiębiorstwo pozostaje w ruchu, zachowane zostają miejsca pracy, kontrakty i klienci. Udany pre-pack sprawia, że krótszy jest czas postepowania upadłościowego, mniejsze jego koszty, a zaspokojenie wierzycieli pełniejsze. Procedura polega na tym, że już na etapie postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości uczestnik tego postępowania składa wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży majątku upadłego. Pre-packiem może być objęte całe przedsiębiorstwo upadłego, jego zorganizowana część lub składniki majątkowe stanowiące znaczną część przedsiębiorstwa. Do wniosku załącza się opis i oszacowanie danej części majątku sporządzone przez biegłego rzeczoznawcę, wskazuje się proponowaną cenę oraz nabywcę. Nabywcą może być właściwie dowolny podmiot.

Jeśli sąd stwierdzi, że złożona oferta jest korzystniejsza niż sprzedaż majątku upadłego w „tradycyjnym” postępowaniu upadłościowym, to wraz z ogłoszeniem upadłości jednocześnie zatwierdza warunki sprzedaży. Dzięki pre-packowi całe przedsiębiorstwo może być wydane nabywcy już z dniem ogłoszenia upadłości dłużnika.

Najważniejsze zmiany wprowadzone nową ustawą

1. możliwość złożenia wniosku o pre-pack na każdym etapie postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości (dotychczas było to możliwe tylko wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości);

2. legitymacja do złożenia wniosku o pre-pack będzie przysługiwała każdemu uczestnikowi postępowania o ogłoszenie upadłości; wniosek może zatem zostać złożony przez:
– wierzyciela, który składa wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika,
– dłużnika, który składa wniosek o ogłoszenie upadłości,
– dłużnika, który nie składa własnego wniosku o ogłoszenie upadłości, w szczególności w odpowiedzi na wniosek wierzyciela (w tym również jako wniosek ewentualny, zgłoszony na wypadek gdyby sąd, pomimo przeciwnego stanowiska dłużnika, ogłosił jego upadłość);

3. wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży będzie mógł dotyczyć więcej niż jednego nabywcy;

4. wprowadzono wymóg wadium w wysokości 10% oferowanej ceny. Jeżeli do zawarcia umowy sprzedaży nie dojdzie z winy nabywcy, syndyk zachowuje wadium;

5. wprowadzona zostanie większa ochrona wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo na majątku dłużnika – wnioskodawca obowiązany będzie do załączenia listy zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na majątku dłużnika z odpisami wniosku dla znanych wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo. Sąd zawiadomi ich o toczącym się postepowaniu oraz doręczy im odpisy wniosku. Wierzyciele rzeczowi będą mogli przedstawić sądowi swoje stanowisko (w terminie 14 dni od doręczenia wniosku). W szczególności powinni oni sprawdzić czy załączona przez wnioskodawcę wycena składnika majątku, na którym są zabezpieczeni nie jest zaniżona;

6. w przypadku złożenia wniosku o pre-pack obligatoryjnie będzie ustanawiany tymczasowy nadzorca sądowy (ewentualnie zarządca przymusowy). Jego zadaniem będzie m.in. zbadanie sytuacji dłużnika i sporządzenie sprawozdania obejmującego informacje istotne z punktu widzenia wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży. Ma to gwarantować sprawne i transparentne przeprowadzenie pre-packu;

7. informacja o złożeniu wniosku o pre-pack będzie obwieszczana w MSiG. Z jednej strony obwieszczenie ma stanowić sygnał dla potencjalnych innych nabywców do składania własnych wniosków o pre-pack w tej samej procedurze. Z drugiej strony, rozwiązanie to ma chronić uczestników postępowania przed zarzutami naruszenia praw wierzycieli przez dokonanie sprzedaży po zaniżonej cenie, bez właściwego zbadania zainteresowania nabyciem majątku dłużnika przez inne funkcjonujące na rynku podmioty;

8. w przypadku złożenia co najmniej dwóch wniosków o zatwierdzenie warunków sprzedaży pomiędzy nabywcami będzie przeprowadzana aukcja w celu wyboru najkorzystniejszych warunków sprzedaży. Ma to pozwolić na uzyskanie możliwie najwyższej ceny sprzedaży, jednak budzi liczne kontrowersje. Po pierwsze może bardzo negatywnie wpłynąć na szybkość postepowania, która do tej pory była główną zaletą pre-packu. Tym bardziej, że wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży nie będzie mógł być rozpatrzony wcześniej niż w ciągu 30 dni od dnia obwieszczenia w MSiG o jego złożeniu. Ponadto nie uregulowano przypadku, w którym przedmiot dwóch złożonych wniosków o pre-pack nie byłby tożsamy; jak ma odbyć się aukcja i jakie przyjąć kryteria w przypadku, gdy jeden z wniosków będzie obejmował całość przedsiębiorstwa, a drugi jego zorganizowaną część? Na te i inne pytania odpowie dopiero praktyka.

Nowelizacja z pewnością rozwiała część wątpliwości dotyczących procedury przygotowanej likwidacji oraz, w niektórych kwestiach, usankcjonowała praktykę sądów ukształtowaną przez 4 lata stosowania tej instytucji (np. w zakresie wyznaczania tymczasowego nadzorcy sądowego). Plusem nowelizacji jest na pewno wprowadzenie instytucji wadium, wzmocnienie pozycji wierzycieli rzeczowych, czy wprowadzenie większej transparentności postępowań. Część jednak zupełnie nowych rozwiązań spowodowała lawinę kolejnych pytań co do stosowania ustawy. W szczególności szereg wątpliwości budzi wprowadzenie obligatoryjnej aukcji w przypadku kilku konkurencyjnych wniosków. Ostateczne odpowiedzi na wątpliwości poznamy w następnych latach funkcjonowania instytucji pre-packu, wypracuje je bowiem dopiero doktryna i praktyka sądów.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Barbara Szczepkowska
barbara.szczepkowska@actlegal-bsww.com
+48 602 260 127, +48 22 420 59 59

Marek Miszkiel
marek.miszkiel@actlegal-bsww.com
+48 603 553 566, +48 22 420 59 59

Ministerstwo Rozwoju pracuje nad nowymi regulacjami w zakresie tzw. „tarczy antykryzysowej”. Opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw („Projekt Ustawy”) dotyczy również procedury udzielania zamówień publicznych („PZP”), w tym umów zawartych w tym trybie.

W końcowej części raportu zamieściliśmy nasze rekomendacje dla wykonawców oraz zamawiających, które mogą przyczynić się do prawidłowego przeprowadzenia – w obecnej sytuacji stanu epidemii – aktualnych projektów do końca. W naszej ocenie Projekt Ustawy nie dokonuje zmian rewolucyjnych procedury PZP. Stawia przede wszystkim na elastyczność w zakresie współdziałania stron umowy PZP w związku zaistniałą sytuacją. Dostrzeżone przez nas zakresy modyfikacji procedury PZP:

(i) niekaranie zamawiających w oparciu o ustawę o dyscyplinie finansów publicznych za działania polegające na dokonywaniu zmian umowy o zamówienie publiczne, a także niedochodzenia roszczeń od wykonawców, które są wynikiem wystąpienia COVID-19, jeżeli ma to wpływ na realizację danej umowy;

(ii) uwypuklenie pewnych możliwości, które dotychczas istniały, np. w zakresie zmian umowy PZP;

(iii) nakazanie stronom umowy PZP zachowanie należytej staranność w zakresie wzajemnego, niezwłocznego zawiadamia się o wpływie obecnej sytuacji epidemii na realizację umowy PZP;

w konsekwencji Projekt Ustawy daje „wskazówki na przyszłość” w zakresie przyszłego uregulowania stosunków umownych w trwających postępowaniach.

Poniżej syntetycznie prezentujemy planowane zmiany wraz z komentarzem.

1. WYŁĄCZENIE STOSOWANIA USTAWY PZP – art. 6 ust. 1 Projektu Ustawy

1.1. Projekt Ustawy modyfikuje dotychczasowy art. 6 obowiązującej ustawy w ten sposób, że doprecyzowano, iż PZP nie będzie miało zastosowania do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego. W stosunku do obowiązującej wciąż regulacji zmiana dotyczy przedmiotu zamówienia: obecnie jest „towary lub usługi”, a będzie zastąpione zwrotem „usługi lub dostawy”.

Zmianę oceniamy pozytywnie. Po pierwsze pojęcie towarów nie jest tożsame z pojęciem dostaw w rozumieniu PZP i z pewnością mogło w sposób nieuprawniony zawężać katalog dóbr, jakie w sytuacji nadzwyczajnej mogą być zamawiane z wyłączeniem reżimu PZP. Dla przypomnienia przez dostawy PZP rozumie: „nabywanie rzeczy oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu z opcją lub bez opcji zakupu, które może obejmować dodatkowo rozmieszczenie lub instalację.”

Przykład: po zmianie, jeżeli przedmiotem zamówienia będzie nabycie odczynników do badań laboratoryjnych, to zamawiający będą mogli nabyć odczynniki włącznie z instalacją niezbędnej aparatury, z wyłączeniem przepisów PZP, o ile oczywiście będzie tego wymagała ochrona zdrowia publicznego i jeżeli będzie to niezbędne do przeciwdziałania COVID-19.

1.2. Zwracamy uwagę, że zgodnie z treścią art. 46c ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi („Ustawa o Epidemii”): „do zamówień na usługi, dostawy lub roboty budowlane udzielanych w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem epidemii na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych.”

Ten przepis obejmuje wyraźny szerszy krąg zamówień, które są w okresie epidemii wyłączone spod stosowania ustawy PZP, gdyż uwzględnia roboty budowlane.

2. BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO – art. 6 ust. 2 Projektu Ustawy

2.1. Jedynie na marginesie, należy zwrócić uwagę, że dotychczas większość z wdrażanych przez BGK instrumentów realizowana jest z wykorzystaniem struktury funduszu (którym zarządza BGK) i pośredników finansowych (np. funduszy pożyczkowych) wybieranych przez BGK – zasadniczo – w drodze zamówień publicznych.

2.2. W przypadku wyboru nowych pośredników finansowych, których zadaniem będzie wspieranie MŚP dotkniętych skutkami COVID-19, nie stosuje się przepisów PZP. Zastrzega się jednak, że procedury wyboru mają być otwarte, transparentne, przejrzyste, niedyskryminujące i nieprowadzące do powstania konfliktu interesów procedury konkursowe.

3. ZASADY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ WYŁĄCZONYCH Z PZP I BGK – ART. 6 UST. 1 I 2 PROJEKTU USTAWY

3.1. Zamawiający oraz BGK udzielając zamówień wyłączonych na podstawie art. 6 ust. 1 i 2 Projektu Ustawy, będą zobowiązani przestrzegać następujących zasad:

3.1.1. zapewnić przejrzystość postępowania i równe traktowanie podmiotów zainteresowanych wykonaniem zamówienia oraz uwzględnić okoliczności mogące mieć wpływ na jego udzielenie;

3.1.2. nie udostępniać informacji związanych z tym zamówieniem, stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli podmiot zainteresowany wykonaniem zamówienia, nie później niż przed zawarciem umowy o wykonanie tego zamówienia, zastrzegł, że nie mogą być udostępniane;

3.1.3. zamieścić niezwłocznie na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej informacje o udzieleniu zamówienia, podając nazwę (firmę) albo imię i nazwisko podmiotu, z którym zawarł umowę o wykonanie zamówienia, albo informację o nieudzieleniu tego zamówienia.

3.2. Wyłączenie stosowania przepisów PZP w tym wypadku nie powoduje, że zamawiający będą mogli zlecić zamówienie dowolnemu wykonawcy, na przykład w trybie zamówienia z wolnej ręki. W naszej ocenie w dalszym ciągu będzie istniał obowiązek przeprowadzenia procedury (co prawda z wyłączeniem przepisów PZP), ale w taki sposób, żeby zapewnić możliwość udziału w takim postępowaniu co najmniej kilku podmiotom, mogącym być wykonawcą dostawy lub usługi.

3.3. W przypadku robót budowlanych dyskusyjne może być stosowanie tożsamych zasadach. Do robót budowlanych znajdą zastosowanie przepisy Ustawy o Epidemii.

4. ZMIANY W ZAKRESIE UMÓW O ZAMÓWIENIE PUBLICZNE

4.1. Projekt Ustawy przewiduje:

4.1.1. możliwość modyfikacji zawartej umowy PZP – w zakresie terminów, jak również w zakresie wysokości ustalonego umownie wynagrodzenia;

4.1.2. wyłączenie odpowiedzialności zamawiających (również zamawiających sektorowych) za odstąpienie od ustalenia i dochodzenia od wykonawców należności (np. kar umownych) lub dokonanie zmiany umowy, na zasadach określonych w projekcie.

Ad 4.2.1. – zmiany umowy PZP

a. Każda ze stron umowy PZP ma obowiązek informowania o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić („Informacja”). Obowiązek informacyjny dotyczy wyłącznie okoliczności, które mają lub mogą mieć w przyszłości wpływ na realizację konkretnego zamówienia.

b. Do Informacji należy dołączyć oświadczenie lub dokumenty (mogą to być oświadczenie własne, jak też pochodzące od podmiotów trzecich, złożone lub dostępne również w formie elektronicznej), które w szczególności mogą dotyczyć – zwracamy uwagę, że nie jest to wyliczenie o charakterze zamkniętym – można posługiwać się również innymi okolicznościami:

(i) liczby i stanowisk pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji zamówienia:
• podlegających obowiązkowej hospitalizacji w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 lub kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu w związku z pozostawaniem w styczności z osobami, których zdrowie zostało zagrożone przez COVID-19;
• zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat lub dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, lub niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu rozprzestrzeniania się COVID-19;

(ii) decyzji wydanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych;

(iii) poleceń wydanych przez wojewodów lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministrów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 – gospodarowanie odpadami;

(iv) wstrzymania dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych.

c. Wykonawca może powoływać się na wszystkie w/w okoliczności, w zakresie w jakim dotyczą one również podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy.

d. Każda ze stron umowy PZP może żądać przedstawienia dodatkowych oświadczeń lub dokumentów potwierdzających wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy.

e. Strona umowy po otrzymaniu informacji będzie zobligowana do dokonania, w oparciu o znajdujące się w jej posiadaniu oświadczenia i dokumenty, oceny wpływu wskazanych okoliczności na należyte wykonanie danej umowy o udzielenie zamówienia publicznego. Niedopuszczalne będzie pozostawienie otrzymanych informacji bez rozpatrzenia i przekazania drugiej stronie stosownego stanowiska. Termin na zajęcie stanowiska: 7 dni liczony od dnia otrzymania Informacji.

f. Projekt Ustawy przewiduje, że w zakresie zmian dopuszczalnych będą się mieściły zmiany określone w przepisie art. 144 ust. 1 pkt 3) PZP, przy czym Projekt Ustawy zakłada możliwość zmian w trzech obszarach:

(i) zmiany terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowego zawieszenia wykonania umowy lub jej części. W przypadku pojawienia się przejściowych problemów z wykonaniem umowy, które spowodowane będą okolicznościami związanymi z COVID–19 (np. zakłócenia w łańcuchu dostaw, brak wystarczającej liczby pracowników), strony będą uprawnione do ukształtowania na nowo kwestii związanych z momentem zakończenia realizacji umowy PZP, przykładowo: będą mogły ją zawiesić (w całości lub w części), tj. wstrzymać się z działaniami zmierzającymi do wykonania umowy do czasy ustania przyczyn zwieszenia, albo kontynuować jej realizację lub jej część, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z okoliczności spowodowanych COVID-19, w tym jednocześnie wydłużyć termin jej wykonania. W naszej ocenie wraz z tą zmianą można byłoby wnioskować o dokonanie odpowiednich modyfikacji w zakresie wynagrodzenia, a także stwierdzenie braku odpowiedzialności wykonawcy za terminowe wykonanie zamówienia;

(ii) zmiany sposobu wykonania dostawy, usługi lub robót budowlanych. Może umożliwić to stronom umowy PZP dostosowanie pierwotnych wymagań odnośnie sposobu realizacji zamówienia do ograniczeń wynikających z występowania COVID-19.
Przykładowo: w przypadku braku dostępu do określonej technologii, sprzętu lub materiałów dopuszczalna będzie realizacja przedmiotu zamówienia z zastosowaniem innej technologii, sprzętu lub materiałów (równoważnych do poprzedniego). Zmiana sposobu realizacji zamówienia będzie mogła mieć charakter terminowy lub bezterminowy. Zmiana sposobu wykonania zamówienia może również wiązać się, ze zmianą realizacji poszczególnych etapów zamówienia (dokonania zmiany sekwencji wykonywania zamówienia);

(iii) zmiany zakresu zamówienia wraz z jednoczesną odpowiednią zmianą wynagrodzenia. Modyfikacja zakresu zamówienia będzie mogła mieć postać modyfikacji przejściowej, tj. na okres występowania okoliczności związanych z transmisją wirusa COVID-19 (np. w przypadku dostaw, usług ciągłych lub okresowych) lub modyfikacji definitywnej, polegającej na ostatecznym ustaleniu nowego zakresu zamówienia (np. zmniejszenie zakresu jednorazowej dostawy lub usługi). Wprowadzenie zmiany zakresu zamówienia będzie wymagało odpowiedniej zmiany wynagrodzenia.

g. Ograniczenie w zakresie zmian: wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą zmianą nie może przekroczyć 50% wartości pierwotnej umowy.

h. Jeżeli umowa PZP zawiera postanowienia dotyczące kar umownych lub odszkodowań z tytułu odpowiedzialności za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie z powodu oznaczonych okoliczności, w Informacji należy zawrzeć dane dotyczące wpływu wystąpienia COVID-19 na należyte jej wykonanie oraz wpływ zmiany umowy, na zasadność ustalenia i dochodzenia tych kar lub odszkodowań, lub ich wysokość.

i. Zamawiający w przypadku potwierdzenia wpływu stanu epidemii na realizację umowy PZP może odstąpić od ustalenia i dochodzenia przewidzianych kar umownych lub odszkodowania lub też w pewnych przypadkach przyczynienia się wykonawcy do opóźnienia / nienależytego wykonywania umowy PZP – dokonać ich miarkowania.

Ad 4.2.2. – wyłączenie odpowiedzialności

W Projekcie Ustawy proponuje się, aby zmiana umowy oraz odstąpienie od ustalenia i dochodzenia należności powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy w sprawie zamówienia publicznego na skutek wskazanych okoliczności nie stanowiły naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Oznacza to, że zamawiający, który działając w oparciu o przepisy Projektu Ustawy stwierdzi, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy PZP jest wynikiem działania COVID-19 i tym samymi odstąpi od dochodzenia ustalonych kar umownych lub odszkodowania lub dokona zmiany umowy PZP, nie będzie odpowiadał za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
W naszej ocenie to rozwiązanie powinno skłonność zamawiających do korzystania z rozwiązań zawartych w Projekcie Ustawy.

REKOMENDOWANE DZIAŁANIA – WYKONAWCY:

1. Weryfikacja zawartych umów pod kątem terminów, obowiązków umownych, harmonogramów realizacji, odpowiedzialności, w tym kar umownych.

2. Weryfikacja aktualnej sytuacji w potencjale osobowym / technicznym w zakresie pracowników, współpracowników, podwykonawców, dostawców oraz łańcucha dostaw.

3. Stała komunikacja z zamawiającym i ustalenie dalszych kroków postępowania, również co do wymiany Informacji, bieżącej korespondencji i podejmowania działań w celu zmiany umowy – również w zakresie formy tej komunikacji.

4. Zbieranie dokumentów potwierdzających wpływ stanu epidemii na należyte wykonanie umowy – forma dokumentów i oświadczeń z pewnością może być również elektroniczna.

5. O ile będzie to konieczne: (i) przygotowanie szczegółowego uzasadnienia swojego stanowiska wskazującego wszystkie zaistniałe okoliczności, które mogą wpływać na należyte wykonanie umowy, (ii) rekomendacja: projektu modyfikacji umowy, celem ułatwienia dialogu z zamawiającym.

REKOMENDOWANE DZIAŁANIA – ZAMAWIAJĄCY:

1. Zamawiający prowadzący postępowania powinni rozważyć wprowadzenie do umowy postanowień przewidujących możliwość zmian umowy w oparciu o treść Projektu Ustawy.

2. Zamawiający, którzy zawarli umowy o zamówienie publiczne, powinni: (i) dokonać również szczegółowej analizy jej postanowień pod kątem możliwości dokonania jej zmian w związku z Projektem Ustawy;(ii) umożliwić dialog z wykonawcami; (iii) przygotować swoich pracowników na sprawną ocenę Informacji; (iv) poinformować pracowników odpowiedzialnych za nadzór i koordynowanie umów PZP o zmianach przewidzianych w Projekcie Ustawy, głównie w zakresie braku odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny o finansach publicznych.

Jesteśmy do Państwa pełnej dyspozycji i służymy pomocą w ocenie Państwa sytuacji. Prosimy o kontakt w dowolnej chwili drogą elektroniczną, telefonicznie lub z wykorzystaniem komunikatorów internetowych:

Sebastian Pietrzyk – współkierujący praktyką zamówień publicznych
+48 606 406 531 – WhatsApp
sebastian.pietrzyk@actlegal-bsww.com

Marcelina Daszkiewicz – współkierująca praktyką zamówień publicznych
+48 665 667 670 – WhatsApp
marcelina.daszkiewicz@actlegal-bsww.com

Możliwość wstecznego rozliczania strat podatkowych w PIT i CIT poniesionych w 2020 r.

• Podatnicy, którzy z powodu COVID-19:
(i) ponieśli stratę w roku 2020 oraz
(ii) uzyskali w roku 2020, przychody niższe o co najmniej 50% od przychodów uzyskanych z tej działalności w roku 2019
– mogą w deklaracji CIT-8 za 2019 rok jednorazowo obniżyć dochód o wysokość straty poniesionej w 2020, nie więcej jednak niż o kwotę 5 mln zł.

Odroczenie płatności podatku od przychodów z budynków do 20 lipca 2020 r.

• Przesunięcie terminu do zapłaty podatku od przychodów z budynków za miesiące marzec-maj 2020 r. do 20 lipca 2020 r. gdy:
(i) podatnik poniósł w danym miesiącu negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19;
(ii) uzyskane przez podatnika w danym miesiącu przychody są niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego miesiąca 2019 r.

Odroczenie płatności zaliczek na PIT do dnia 1 czerwca 2020 r.

• Obowiązek wpłaty pobranych zaliczek na PIT za marzec i kwiecień 2020 r. od przychodów z umowy o pracę, umów zlecenia i umów o dzieło, z tytułu praw majątkowych (jeśli zastosowanie mają 50% KUP) i od zasiłków pieniężnych z ZUS wypłacanych przez płatników zostaje przesunięty do dnia 1 czerwca 2020 r., jeżeli płatnicy ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19.

Zwolnienie z PCC

• Zwolnienie z PCC umów pożyczek zawieranych do dnia 31 sierpnia 2020 r. – dot. przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.

Wyłączenie obowiązku stosowania ulgi na złe długi przez dłużników, w przypadku braku zapłaty

• Dłużnik nie ma obowiązku zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczek na CIT za 2020 r. o wartość niezapłaconych zobowiązań handlowych, jeżeli spełnił łącznie następujące warunki:
(i) poniósł w danym okresie rozliczeniowym negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19;
(ii) uzyskane przez dłużnika w danym miesiącu przychody są niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego miesiąca 2019 r.

Możliwość rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek za marzec–grudzień 2020 r.

• Mali podatnicy stosujący w 2020 r. uproszczoną formę wpłacania zaliczek mogą zrezygnować w trakcie roku podatkowego z tej formy wpłacania zaliczek za miesiące marzec–grudzień 2020 r., jeżeli ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19.

• O rezygnacji z podatnik powinien informować urząd skarbowy w zeznaniu rocznym za 2020 r.

Odliczenie darowizn na przeciwdziałanie COVID-19

• Od podstawy opodatkowania podatnik może odliczyć wartość darowizn (pieniężnych lub rzeczowych) przekazanych w 2020 r. na przeciwdziałanie COVID-19:
(i) podmiotom wykonującym działalność leczniczą, wpisanym do wykazu, o którym mowa w ustawie o COVID-19;
(ii) Agencji Rezerw Materiałowych z przeznaczeniem na cele wykonywania zadań ustawowych;
(iii) Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych z przeznaczeniem na cele wykonywania jej działalności statutowej.

Przesunięcie terminów wejścia w życie

• Podatek od sprzedaży detalicznej: na 1 stycznia 2021 r.

• Nowa matryca stawek VAT: Przesunięcie wejścia w życie na 1 lipca 2020 r.

• JPK VAT z deklaracją dla dużych przedsiębiorców: Przesunięcie wejścia w życie na 1 lipca 2020 r.

Brak opłaty prolongacyjnej w przypadku przyznania ulg w podatkach i ZUS

• Zniesienie opłaty prolongacyjnej w przypadku o decyzji o udzieleniu ulgi podatkowej (na podstawie wniosku złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo w okresie 30 dni po jego odwołaniu, a w przypadku ogłoszenia stanu epidemii – w okresie jego obowiązywania albo w okresie 30 dni po jego odwołaniu)

• Zniesienie opłaty prolongacyjnej w przypadku odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty należności z tytułu składek ZUS należnych za okres od 1 stycznia 2020 r. (na podstawie wniosku złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo w okresie 30 dni po jego odwołaniu, a w przypadku ogłoszenia stanu epidemii – w okresie jego obowiązywania albo w okresie 30 dni po jego odwołaniu).

Kontrole podatkowe, egzekucja

• Możliwość zawieszenia z urzędu albo na wniosek postępowania lub kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej. Postanowienie wywołuje skutki prawne od chwili jego wydania. Organ doręcza to postanowienie niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie doręczenia postanowienia w sprawie podjęcia zawieszonego postępowania albo kontroli. Do terminów postępowań i kontroli zawieszonych nie wlicza się okresów ich zawieszenia.

Sprawozdawczość – przesunięcie terminów

• Wydłużenie termin na złożenie zawiadomienia o dokonaniu płatności na rachunek spoza białej listy do 14 dni od dnia zlecenia przelewu w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych z powodu COVID-19.

• Zawieszenie terminów dot. raportowania schematów podatkowych (innych niż transgraniczne) w okresie od dnia 31 marca do dnia 30 czerwca 2020 r.

• Wydłużenie terminu na wydanie interpretacji podatkowych do 6 miesięcy

Kompetencje dla organów w sprawie dalszych ulg i udogodnień

• Rada miasta może uchwalić za część roku 2020 r. zwolnienie z PON gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – dot. przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.

• Wójt (burmistrz, prezydent miasta), w drodze zarządzenia, może przedłużyć terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., nie dłużej niż do 30 września 2020 r. – dot. wskazanych w zarządzeniu grup przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.

• MF ma możliwość w formie rozporządzenia dokonać przesunięcia terminu sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania sprawozdania finansowego.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Małgorzata Wąsowska
Doradca Podatkowy / Partner
malgorzata.wasowska@actlegal-bsww.com
+48 691 477 047

Najważniejsze zmiany wynikające z pakietu tzw. tarczy dla branży nieruchomości:

Ustawowe obniżenie czynszu w obiektach handlowych o pow. sprzedaży pow. 2000 mkw.

• Ustawowe obniżenie czynszu w obiekcie handlowym o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 mkw. o 90% na czas niemożności/ograniczeń prowadzenia działalności przez Najemcę (chyba, że Umowa Najmu przewiduje mechanizm korzystniejszy dla Najemcy – wtedy zastosowanie znajduje ten mechanizm).

• Prawo Wynajmującego i Najemcy do wystąpienia do Sądu o zmianę ww. obniżki z uwzględnieniem zasad słuszności.

• Brak kar umownych, odsetek, odszkodowań za niewykonaniem przez Najemcę zobowiązań (w intencji Ustawodawcy, jak wynika z uzasadnienia projektu, w sytuacji, gdy wynika to z zakazu lub ograniczenia działalności – tu przepis jest bardzo szeroko sformułowany i będzie okazja do nadinterpretacji).

Opłata za UW odroczona o 3 miesiące

Odroczenie terminu zapłaty opłaty za użytkowanie wieczyste z 31.03.2020 r. do 30.06.2020 r.

Zwolnienie z PCC od pożyczek

Zwolnienie pożyczek z podatku od czynności cywilnoprawnych PCC ale tylko wówczas, gdy „biorącym pożyczkę jest przedsiębiorca, którego płynność uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19”.

Zawieszenie podatku od sprzedaży detalicznej

Kontynuacja zawieszenia działania ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej. Podatnik nie będzie musiał płacić podatku za okresy rozliczeniowe lipiec-grudzień 2020.

Przesunięcie terminu do zapłaty podatku od przychodów z budynków do 20 lipca 2020 r.

Dotyczy okresu marzec-maj 2020 r. i ma zastosowanie w sytuacji, gdy:
• podatnik poniósł w danym miesiącu negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19;
• uzyskane przez podatnika w danym miesiącu przychody są niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego miesiąca poprzedniego roku podatkowego, a w przypadku podatnika, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w 2019 r. – w stosunku do uzyskanych w tym roku średnich przychodów.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Michał Wielhorski
Prawo obrotu nieruchomościami
Adwokat / Partner Zarządzający
michal.wielhorski@actlegal-bsww.com
+48 605 911 303

Małgorzata Wąsowska
Prawo podatkowe
Doradca Podatkowy / Partner
malgorzata.wasowska@actlegal-bsww.com
+48 691 477 047